Wat de laatste aanvallen van Israël ons vertellen over de volgende stap van Netanyahu

Israëls grondinvasie van Libanon staat op het punt zijn tweede week te beëindigen, nu Israëls oorlog al zijn tweede jaar is ingegaan. De roep om een staakt-het-vuren is toegenomen na een luchtaanval in Beiroet op donderdagavond, en de verwonding op vrijdag, voor de tweede opeenvolgende dag, van VN-vredeshandhavers in het zuiden van Libanon door Israëlisch militair vuur.

Een nieuw offensief vindt plaats in Jabalia, in het noorden van Gaza, ondanks aanhoudende oproepen om het conflict daar te beëindigen. Israël’s bondgenoten dringen ook aan op terughoudendheid nu het land zich voorbereidt op vergelding tegen Iran, na de ballistische raketaanval van vorige week.

Israël zal echter zijn eigen weg blijven volgen en deze druk weerstaan, vanwege drie factoren: 7 oktober, Benjamin Netanyahu en de Verenigde Staten.

Het was in januari 2020 toen de Iraanse generaal Qassem Soleimani op een nachtvlucht vanuit Damascus landde op het vliegveld van Bagdad. Soleimani stond aan het hoofd van de beruchte Quds Force, een clandestiene elite-eenheid van de Iraanse Revolutionaire Garde die gespecialiseerd is in overzeese operaties.

De groep – wiens naam Jeruzalem betekent en wiens belangrijkste tegenstander Israël was – was verantwoordelijk voor het bewapenen, trainen, financieren en aansturen van proxy-troepen in het buitenland in Irak, Libanon, de Palestijnse gebieden en daarbuiten. In die tijd was Soleimani misschien wel de op één na machtigste man in Iran, na de Opperste Leider, Ayatollah Ali Khamenei.

Toen Soleimani’s konvooi het vliegveld verliet, werd het vernietigd door raketten afgevuurd door een drone. die hem op slag doodden.

Hoewel Israël inlichtingen verschafte om zijn aartsvijand te helpen lokaliseren, behoorde de drone toe aan de Verenigde Staten. De opdracht tot de moord was gegeven door de toenmalige Amerikaanse president Donald Trump, niet door de Israëlische premier Benjamin Netanyahu.

“Ik vergeet nooit dat Bibi Netanyahu ons in de steek heeft gelaten,” zou voormalig president Trump later in een toespraak zeggen, verwijzend naar de moord op Soleimani. In een apart interview suggereerde Trump ook dat hij had verwacht dat Israël een actievere rol zou spelen bij de aanval en klaagde hij dat Netanyahu “bereid was om Iran tot de laatste Amerikaanse soldaat te bestrijden”.

Hoewel Trump’s verslag van de gebeurtenissen wordt betwist, geloofde men destijds dat Netanyahu, die de moord prees, bezorgd was dat directe Israëlische betrokkenheid een grootschalige aanval tegen Israël zou kunnen uitlokken, ofwel rechtstreeks van Iran, ofwel van zijn proxies in Libanon en de Palestijnse gebieden. Israël vocht een schaduwoorlog uit met Iran, maar elke partij was voorzichtig om de gevechten binnen bepaalde grenzen te houden, uit angst om de ander te provoceren tot een grootschaliger conflict.

Iets meer dan vier jaar later, in april van dit jaar, gaf dezelfde Benjamin Netanyahu Israëlische straaljagers het bevel om een gebouw in de Iraanse diplomatieke compound in Damascus te bombarderen, waarbij onder andere twee Iraanse generaals werden gedood.

In juli gaf de Israëlische premier toestemming gegeven voor de moord op Fuad Shukr, de hoogste militaire bevelhebber van Hezbollah, tijdens een luchtaanval op Beiroet. De reactie van de huidige president van de VS was naar verluidt om hem de huid vol te schelden, volgens een nieuw boek van Bob Woodward, die beweert dat president Joe Biden verbijsterd was dat de premier van Israël bereid was om een conflict te laten escaleren dat het Witte Huis al maanden probeerde te beëindigen.

“Weet je, de perceptie van Israël over de hele wereld is steeds meer dat jullie een schurkenstaat zijn, een schurkachtige speler,” president Biden zou gezegd hebben.

Dezelfde premier, die door een Amerikaanse president als te voorzichtig werd bestempeld, werd vervolgens door zijn opvolger als te agressief bestempeld.

Wat de twee episodes van elkaar scheidt, is natuurlijk 7 oktober 2023 – de bloedigste dag in de geschiedenis van Israël en een politieke, militaire en inlichtingenfout van catastrofale proporties.

Wat de twee momenten echter verbindt, is Netanyahu die de wil van een Amerikaanse president trotseert.

Beide factoren helpen om de manier te verklaren waarop Israël de huidige oorlog blijft vervolgen.

De meest recente oorlogen van Israël eindigden na een paar weken, toen de internationale druk zo groot werd dat de Verenigde Staten aandrongen op een staakt-het-vuren.

De woestheid en de schaal van de Hamas-aanval op Israël, de impact op de Israëlische samenleving en haar gevoel van veiligheid, betekenen dat deze oorlog altijd al anders zou zijn dan alle recente conflicten.

Voor een Amerikaanse regering die miljarden dollars aan wapens in Israël pompt, zijn de Palestijnse burgerdoden en het lijden in Gaza zeer ongemakkelijk geweest, en politiek schadelijk voor de regering. Voor de critici van Amerika in de regio is de schijnbare onmacht van de supermacht om invloed uit te oefenen op de grootste ontvanger van Amerikaanse hulp verbijsterend.

Zelfs nadat Amerikaanse straaljagers betrokken waren bij het afslaan van Iraanse aanvallen op Israël in april – een duidelijk teken van hoe Israëls veiligheid wordt gewaarborgd door zijn grotere bondgenoot – bleef Israël pogingen om de loop van zijn oorlog te veranderen wegwuiven.

Deze zomer koos Israël ervoor om zijn conflict met Hezbollah te laten escaleren, zonder vooraf toestemming te vragen aan de Verenigde Staten.

Als Israëls langstzittende premier heeft Netanyahu door meer dan 20 jaar ervaring geleerd dat hij de druk van de VS kan weerstaan, zo niet negeren. Netanyahu weet dat de VS, vooral in een verkiezingsjaar, geen actie zullen ondernemen die hem dwingt om van zijn gekozen koers af te wijken (en hij gelooft in elk geval dat hij ook tegen de vijanden van Amerika vecht).

Vooral als het gaat om de laatste escalatie, zou het verkeerd zijn om aan te nemen dat Netanayhu buiten de Israëlische politieke hoofdstroom opereert. Als er al iets is, de druk op hem is om harder te zijn om harder op te treden tegen Hezbollah, maar ook tegen Iran.

Toen de VS en Frankrijk vorige maand een staakt-het-vuren in Libanon voorstelden, kwam de kritiek op het voorgestelde bestand van 21 dagen van de oppositie, de belangrijkste linkse groepering in Israël en de rechtse partijen.

Israël is vastbesloten om zijn oorlogen nu voort te zetten, niet alleen omdat het denkt de internationale druk te kunnen weerstaan, maar ook omdat de tolerantie van Israël ten opzichte van de bedreigingen waarmee het wordt geconfronteerd, na 7 oktober is verschoven.

Hezbollah heeft jarenlang verklaard dat het de Galilea in het noorden van Israël wilde binnenvallen. Nu het Israëlische publiek de realiteit heeft ervaren van gewapende mannen die huizen infiltreren, kan die dreiging niet worden ingedamd, ze moet worden weggenomen.

Israëls perceptie van risico is ook veranderd. Lang gekoesterde opvattingen over militaire rode lijnen in de regio zijn verdampt. In het afgelopen jaar zijn er verschillende daden gepleegd die, tot voor kort, tot een volledig conflict hadden kunnen leiden, waarbij bommen en raketten op Teheran, Beiroet, Tel Aviv en Jeruzalem vielen.

Israël heeft het hoofd van Hamas vermoord terwijl hij te gast was bij de Iraniërs in Teheran; het heeft ook de hele leiding van Hezbollah vermoord, inclusief Hassan Nasrallah; het heeft hoge Iraanse functionarissen vermoord in diplomatieke gebouwen in Syrië.

Hezbollah heeft meer dan 9.000 raketten, raketten en drones afgevuurd op Israëlische steden, waaronder ballistische raketten op Tel Aviv. De door Iran gesteunde Houthi’s in Jemen hebben ook grote raketten op Israëlische steden afgevuurd, die door de Israëlische verdediging werden onderschept toen ze de aardatmosfeer boven Centraal-Israël weer binnenkwamen. Iran heeft de afgelopen zes maanden niet één, maar twee aanvallen op Israël uitgevoerd, waarbij meer dan 500 drones en raketten betrokken waren. Israël is Libanon binnengevallen.

Elk van deze gebeurtenissen zou in het verleden een regionale oorlog hebben kunnen uitlokken. Het feit dat dit niet is gebeurd, zal de manier veranderen waarop een normaal gesproken voorzichtige, risicomijdende Israëlische premier over zijn volgende stap beslist.

BBC Diepgaand is de nieuwe thuisbasis op de website en app voor de beste analyses en expertise van onze topjournalisten. Onder een onderscheidend nieuw merk brengen we u frisse perspectieven die veronderstellingen in vraag stellen, en diepgaande verslaggeving over de grootste kwesties om u te helpen de complexe wereld te begrijpen. En we zullen ook tot nadenken stemmende inhoud van BBC Sounds en iPlayer laten zien. We beginnen klein maar denken groot, en we willen weten wat u ervan vindt – u kunt ons uw feedback sturen door op de knop hieronder te klikken.